Edebiyat Hayat Memat’ta anahtar kavramlar…
Cevat Akkanat
27 MAYIS 2010
Edebiyat Hayat Memat, benim yayımlanan ilk deneme kitabım. 1 Mayıs 2010'da yayınlandı. O günden bu güne, kitapla ilgili pek çok soruya muhatap oldum. Kimi dostlar yüz yüze görüşmelerimizde, kimi okurlar mektup yahut elektronik ortam aracılığıyla sorular yönelttiler bana. Bizi mülakat sorularıyla güzel bir sınava davet eden yazar arkadaşları da saygıyla selamlayalım...
Sorulardan beni en şaşırtanı kitabın niçin 1 Mayıs'ta yayınlandığı oldu. Belli ki özel bir bahane aramaktaydı bu soruyu soranlar. Oysa, Okur Kitaplığı Yayınları aynı tarihte dört kitabı okuyucuyla buluşturmuştu. Yayım tarihinin hangi gerekçesi olabilirdi ki? Doğrusu eserinin içeriğiyle ilgilenmeyenlerin bu halleri sanatkârı çıldırtır. Fakat niçin 1 Mayıs sorusu bana 'şirin' geldi. Buna bir cevabım olmalıydı. Oldu da. Hayır, buraya yazmayacağım. Bir süre sözlü dünyada gezinmeli söylediklerim...
Kuşkunuz olmasın, eser vücuda getirenlerin tek arzusu eserinin muhteviyatına nüfuz edebilmiş kişilerle karşılaşması, onların imtihanına maruz kalmasıdır. Geçen bir aya yakın zaman dilimi içinde, bu konuda beni köşeye sıkıştırmaya çalışanlar oldu. Şair bir dostum, dilimi pek keskin buldu mesela. Daha yumuşak cümleler kurmamı tavsiye etti. Lakin buna imkânım yok artık. İş işten geçti. Geçmeseydi de değiştirmezdim herhalde. Üslubu oluşturan sadece benim fıtratıma ait unsurlar değil ki. Daha belirleyici olan, şu veya bu sebeple muhatap olduklarınız değil midir?
Her neyse, sözü dolaştırmayayım, biraz aşağıda, sizlere eli yüzü düzgün cümlelerle hitap edemeyeceğim için üzgünüm. Bunun yerine, tek başınaymış gibi görünen, fakat her biri geniş bir anlam dairesine denk düşen kavramlar listesi sunacağım. Bunlar Edebiyat Hayat Memat'ın kavram haritasını oluşturuyor. Tamamını http://edebiyathayatmemat.blogcu.com adresinde bulabileceğiniz bu özgün (ve özet) fihrist, bir bakıma kitabı merak eden okurların anahtarı olacak. Bu sayede Edebiyat Hayat Memat'ın içeriğiyle ilgili kimi bilgileri de edinecek okuyucu.
Şimdi, Edebiyat Hayat Memat'ta kendisine yer bulabilmiş kişiler, eserler, kavramlar, kurumlar ve mekânlarla ilgili listeyi gözden geçirmeye buyurun:
Kişiler: Necip Fazıl Kısakürek, Zâtî, Yahya Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, İrfan Külyutmaz, Hilmi Yavuz, Özdemir İnce, Max Jacob, Râgıp El İsfehani, Muhammed Esed, Ahmet Erhan, Hrant Dink, Jim Jones, David Koresh, Aum Shinrikyo, Murat Belge, Pascal Quignard, Albucius, Caius Albucius Silus, Molla Cami, Danny Boodmann T. D. Lemon Bindokuzyüz, Sezai Karakoç, A. Vahap Akbaş, Cahit Sıtkı Tarancı, Ziya Osman Saba, Yahya Kemal, Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet, İlhan Berk, Ece Ayhan, Cemal Süreya, Attila İlhan, Verlaine, Baudelaire, Rimbaud, Apollinaire, Nerval, Mallarme, Valery, Beyhûde, İbrahim Sadri, Yılmaz Erdoğan, Nurseli İdiz, Bedirhan Gökçe, Seyfullah Kartal, Savaş Ay, Kerem Alışık, Ayşe Egesoy, Aynur Aydan, Yekta Güngör Özden, Nurettin Durman, Arif Ay, Cahit Yeşilyurt, Ali Emre, Süleyman Çelik, Adem Turan, Cengiz Coşkun, İbrahim Tenekeci, Hüseyin Akın, Mevlâna İdris, Murat Karanfil, Erdoğan Alkan, Ahmet Kabaklı, Ergun Göze, Yavuz Donat, Asteriks, Ahmet Uluçay, Cüneyt Arkın, Yılmaz Güney, Hulusi Kentmen, Gökhan Güney, Tarık Akan, Yıldıray Çınar, Filiz Akın, Fatma Girik, Gökmen Özdenak, Cemil Turan, Yasin Özdenak, Didi, Battal Gazi, Oğuz Atay, Aykut Tankuter, Pınar Yaman, Haydar Ergülen, Ramazan Altıntaş, Mimar Sinan, Kafka, Ömer Seyfettin, Cabi Efendi, Davud, Hz. Süleyman, Fuzûlî, Nef'î, Quin Şi Huang, Çin, Sezar, Cesar, Raya Bradbury, François Truffaut, İlich Ramirez Sanchez, Salim Muhammed, Casio de Souza Soares Lincoln, Charles Dickens, Mine Kırıkkanat, Rima Salah, Philippe Douste-Blazy, Javier Solana, Marcus Aurelius, Levent Cantek, Sabahattin Ali, Hikmet Altınkaynak, Mehmet Saydur, Celal Üster, Marko Apostolidis, Fatih Sultan Mehmed, Ahmet Turan Alkan, Aurelio, M. Nedim Hazar, Martins, Zosima, Dostoyevski, Alyoşa, Aleksey Fiyodoroviç Karamazov, Jaoquim Maria Machado de Assis, Rubiao, Camacho, Aziz Vincent de Paul, Anton Çehov, William Walton, Jean Jaques Annond, Jamie Smart, Marian Engel, Mitya, Alyoşa, Claude Bernard, Rakitin, Hohlakova, Hasan Celal Güzel, Halide Edip Adıvar, Süleyman Ateş, Toktamış Ateş, Turgut Özakman, Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp, Türkan Saylan, Çakal Carlos, Altıncı Filo, Abraham Lincoln, Gogol, Burun, Palto, Madam Defarge, Samipaşazade, Theodosius, Celsus, Akaki Akakiyeviç, Puşkin, Füsun Elioğlu, Peter Kraus...
Eserler: Kur'an-ı Kerim, Gün Doğmadan, Nedim Divanı, Kötü Şairler Dilekçesi, Yetimler Ağıtı, Çerh-i Sitemger, Recebim, Ziya'ya Mektuplar, Nedim'e Dair, Kardeşleri Hrant İçin Ağlıyor, Karpuz Kabuğundan Gemiler Yapmak, Trenler Anılardan Geçer, Demiryolu Hikâyecileri, Üvey Sokak, Sarı Gelin Türküsü, Dağlarda Dolaştım Dün Evde Yoktum, İslam Düşüncesinde İşlevsel Akıl, Taşrada Düğün Hazırlıkları, Pastoral Senfoni, Mermer Tezgah, Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi, Kitabe-i Sengi Mezar, Marko Paşa, Merhum Paşa, Malum Paşa, Yedi-Sekiz Hasan Paşa, Öküz Paşa, Bizim Paşa, Ali Baba, Medet, Mizah ve Muhalefet Efsanesi, Markopaşa Gerçeği, Markopaşa Yazıları ve Ötekiler, Radikal Kitap, Cumhuriyet Gazetesi, Karamazov Kardeşler, Filozof Köpek, Türk'ün Ateşle İmtihanı, Şu Çılgın Türkler, Cenge Giderken, İki Şehrin Hikâyesi, Bir Nadir Kitap Destanı...
Kavramlar: Edebiyat, âdet, amel, oyun, tenkid, kıdik, guru, şeriat, marksist estetik, People's Temple, İnsanlık Tanıpağı, evcil maymun, poem, kıyamet çiftliği, arabesk şiir, müze şiir, laik şiir, İslâmcı cenah, vahiy, terör, katliam, İkinci Yeni Hareketi, İkinci Yeni şiiri, I. Yeni Şiiri, Garip, Postmodern Darbe, BÇG, Ekonomik Kriz, Statüko, 28 Şubat, 28 Şubat ve Şiir, Supprimons armees d'occupations, işgal ordularını lağvedelim, Paris İlkeleri, diyalog, hoşgörü, headar, egzos sübabı, manifold, katalizör, katalitik konverter, dolaşım sübabı, krank, manifold contası, katalist, Ulusçuluk, Derdini Marko Paşa'ya Anlat, Fahrenheit, Romantik müdahale, Kürtçülük, maskeli balo,
Mekânlar, kurumlar: İnter, E-Groupp, Şiir Penceresi grubu, Yedi İklim, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, Güneş-Dil Teorisi, GATA, Silahlı Kuvvetler, L'Unicef France, Genelkurmay, Ekşisözlük, Bursa Büyükşehir Belediyesi, İskenderiye, Efes, Berlin Opera Meydanı...
www.cevatakkanat.blogcu.com /P. K. 205, Ulucami, BURSA
http://www.milligazete.com.tr/makale/edebiyat-hayat-mematta-anahtar-kavramlar-164669.htm