SESSİZ HARFLER / CEMAL ŞAKAR - OKUMA NOTLARI
Cihat Şit
12 Eylül 2015
Bir öykü antolojisi olan bu kitapta öyküler harf devrimi dosyası şeklinde bir araya gelip vücud bulmuş. Kitapta yirmi dört öykü yer almakta.
İşte onlardan birkaç hisse;
“Hasan Aycın / Elifbe” adlı öyküsünde camiye gidip Kur’an öğrenirken köy hocasının bir şeyler anlatmaya çalışan içine eğiliyor. Hocasının o zaman anlatmaya, arz etmeye çalıştığı harf devriminin netice-i emaresini büyüyünce anladığını, daha iyi anladığını görüyoruz. Hasan Aycın, ebced çıkarma serüvenini ayrıntısıyla anlatmış. Kendisinden kırk sene sonra ben de köy imamının yanında ebced, hevez, hütti, kelemen dediğim günlerime uğramış oldum. Öyküde Aycın bir çocuğun imama “Ebced ne demek hocam” diye sorduğunu ve imamın da “Eb baba ced dede demek, şimdi ezberleyin sonra anlarsınız” dediğini, ironiyi tüm şekliyle ortaya sererek anlattığını aktarır.
“Yunus Develi / Matbacının Bir Oyunu” adlı öyküsünde elif’ten-ye’ye kadar tüm devrik alfabeyi konuşturur. Dağdan gelen ‘a’ nın bağdaki ‘elif’i kovduğunu anlatır. Seyirciler arasından daha doğrusu tüm seyirci beyinler arasından zorla çıkarılmaya çalışılan ‘ayn’ın alfabedeki endamıyla ‘çatlayın emi’ diye devrimci harflere sitemi söz konusu olan en kısa feveran olur.
“Yıldız Ramazanoğlu / Oyuncunun Epik Hali” adlı öyküsünde karakterlerinden birine şu muhteşem cümleyi kurduruyor; ‘Secde eden, kıyama duran, rükua eğilen, insicamla birbirine ulanan harfler başka bu yeniler başka...’
“Cihan Aktaş / Eksik Birkaç Harf ve Annem” adlı öyküsünde devrimin evlerinin içinden geçen bir ailenin bilinmeyenlerini aktarıyor. Öğretmen Dede karakterinin eksik olan harflerle daraltılmış bir boğaz yapısına sahip ve istikrazi bir beyin külliyatının neşredilmesine olan itirazları anlatılıyor. Direnciyle saf tutan dede nihayet kitaplarını ayrıştırmaya karar verir. Herhangi bir arama yapılırsa ve eski alfabeli olanlar bulunursa diğer kitapları da tereddütsüz yakarlar diye korktuğu için ayırmaya çalışır devrik alfabelileri. Herhangi bir kontrol veya gönüllü ihbarcıların esame okumaları nitekim sıkmış o vakitler. Hikayenin sonunda dışarıda ayırılmaya çalışılan tüm kitaplar bir sağanak yağmurla baş başa kalırlar.Hikayeyi okuduktan sonra ben bu işi tümden bir bulutun ihbarı olarak değerlendirdim.
“Sadık Yalsızuçanlar / Harflerden Bir Güz” adlı öyküsünde telefonun iki ucunda bulunan kişilerin konuşmalarını yazıyor. Telefon açan Kemal, Selim’den harf evrimi ile ilgili bir öykü yazmasını ister. Konuşmaları uzun sürer bu iki karakterin. Telefondakiler konuşurlarken bilgilendiriyorlar da ve güzel anektodlar düşüyorlar. “Harflerin ümmet olduğunu söyler İbni Arabi”. Telefon kapanmadan önce Kemal yazılacak olan öykünün isim babalığını da yapar “Harflerden Bir Güz Olsun” der Selim’e. Şimdi yukarıya bu hikayenin ismine tekrar bakın.c
“Recep Şükrü Güngör / İnsan Dilinin Altında Gizli” adlı öyküsünde kahramanlarını iki profesör olarak seçer. Profesörler harf evrimini köklülük ve köksüzlük aşamasından sağcılık-solculuk cenahlarına uzatıp götürürler. Bahçede konuşmalara kulak misafiri olan öğrencileri de betimler Güngör. Tartışmayı günler sonra devam ettiren profesörler hangimiz daha ilerici hangimiz daha gerici şu talebelere sorup öğrenelim derler. Yoldan çevirdikleri mühendislik, sosyoloji ve edebiyat öğrencilerine “Bilimin ışığına sağcı mı inanır, solcu mu? diye sorarlar. “Mühendis olan; ne sağcı ne solcu, bilim adamı inanır. Sosyolog; bilim ışık mıdır? Edebiyatçı; Sanat adamı inanır” der.
“Güray Süngü / Dilim Dudağım Yara” adlı öyküsünde Dimitri, Kitano ve Mustafa Efendi karakterlerini işler. Dimitri de Kitano da Mustafa da yaşlı kimselerdir. Birbirinden bağımsız ve uzaktadırlar bu karakterler. Üçü de okula giderler. Dimitri ve Kitano sınıftaki çocuklara öğretmenleri olarak selam verirler ve derse başlarlar. Mustafa efendi ise sınıfa girer diğer yaşlılar gibi ve sınıftaki çocuğun onlara selam vermesiyle derse başlarlar. Dimitri ve Kitano muallimdir. Lakin Mustafa efendi hatmettiği onca kitaba rağmen bir sabah uyandığında cahil oluverir. Kitap Okur Kitaplığı’ndan çıkmıştır.
Kaynak: http://www.edebiyathaberleri.com/kose-yazisi/237/sessiz-harfler-cemal-sakar-okuma-notlari.html